1. Triệu chứng: xuất hiện sau khi nhiễm virus từ 3 – 6 ngày. Biểu hiện sớm của bệnh là mệt mỏi, sốt nhẹ (38–38,5độ C), đau họng, sổ mũi diễn ra trong vài ngày. Sau đó xuất hiện các mụn nước ở niêm mạc miệng, thường là ở mặt trong má, lợi, mặt bên của lưỡi; các mụn nước có kích thước nhỏ (2 – 3mm) nằm trên một nền niêm mạc viêm đỏ. Các mụn nước trong miệng thường dập vỡ nhanh tạo ra các vết loét rất đau rát làm bệnh nhân khó ăn uống.

- Tiếp theo, xuất hiện các mụn nước, bọng nước ở bàn chân, bàn tay, đôi khi gặp cả mụn nước, bọng nước ở mông. Các mụn nước, bọng nước này thường không gây đau rát; chúng tồn tại trong vòng 7 đến 10 ngày rồi xẹp xuống và tự mất đi kể cả khi không được điều trị.

       2. Nguyên nhân:

- Do Virut đường ruột thuộc nhóm Coxasackieviruses A16 và Enterovirus 71 gây ra ( A16 ít gây biến chứng thần kinh và  tự hết trong vài ngày, còn EV 71 là loại nguy hiểm dễ gây các biến chứng thần kinh và tim mạch khiến trẻ tử vong).

- Nhóm virus ruột bao gồm các phân nhóm virus Poliovirus, coxsackievirus, Echovirus và một số enterovirus khác không xếp vào phân nhóm nào.

       3. Dich tễ:

- Bệnh gặp ở trẻ < 10 tuổi, thường dưới 5 tuổi, gặp nhiều nhất là ở trẻ dưới 3 tuổi, tuy nhiên người lớn chưa có miễn dịch với bệnh cũng có thể mắc bệnh.

- Bệnh xảy ra quanh năm, tăng cao từ tháng 2 – 4 và từ tháng 9 -  tháng 12 trong năm.

- Bệnh lây nhanh từ trẻ này sang trẻ khác qua đường hô hấp từ các chất tiết mũi, miệng, phân, nước bọt. trong 1 tuần đầu bị bệnh. Bệnh nhân còn có khả năng đào thải virus qua phân trong vài tuần sau.

- Sau khi khỏi bệnh, BN có miễn dịch với chủng virus gây bệnh, nhưng một người có thể bị bệnh tay chân miệng nhiều lần nếu lần sau bị nhiễm các chủng virus khác với những lần trước.

       4. Lâm sàng:

- Thời gian ủ bệnh: Từ 3 – 6 ngày.

- Sốt: sốt nhẹ thoáng qua, cũng thể sốt cao tới 39 – 40 độ C.

- Đau họng, chảy nước bọt liên tục.

- Biếng ăn hoặc bỏ ăn.

- Khó ngủ, quấy khóc, run chi, giật mình nhiều một cách bất thường.

- Ban ở da là dạng dát sẩn, chủ yếu tập trung ở cẳng tay cẳng chân, lòng bàn tay bàn chân, gối mông đường kính 2 – 10 mm không đau, khi khô để lại vết thâm trên da.

- Ở miệng: Nốt loét đỏ ở vòm họng, niêm mạc má, nướu răng, lưỡi đk 2 – 3 mm.

Chú ý: Có một số trường hợp không điển hình chỉ có loét miệng, ban ở da rất ít hoặc không rõ ràng dạng bóng nước, mà chỉ là dạng chấm hoặc hồng ban.

        5.Tiên lượng :

- Trong một số trường hợp hiếm gặp, bệnh nhân có thể biểu hiện viêm màng não virus (hay viêm màng não vô khuẩn) với các biểu hiện như sốt, nhức đầu, cứng cổ, đau lưng và cần phải nhập viện.

- Bệnh tay chân miệng  gây nên do enterovirrus 71 cũng có thể gây nên viêm màng não virus và hiếm hơn là các bệnh trầm trọng như viêm não hay liệt kiểu bại liệt(poliomyelitis-like paralysis). Viêm não do enterovirus 71 có thể gây tử vong. Trong các vụ dịch xảy ra ở Malaysia năm 1997 và ở Đài Loan năm 1998 một số trường hợp viêm não do loại virus này đã tử vong.

- Các biến chứng khác có thể xảy ra là viêm cơ tim cấp, viêm phổi.

       6. Điều trị bệnh tay chân miệng:

- Cần đưa bệnh nhân đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế chuyên khoa da liễu hoặc truyền nhiễm.

- Hiện không có thuốc đặc hiệu diệt virus gây bệnh tay chân miệng, điều trị chủ yếu là chăm sóc, vệ sinh răng miệng. Cho bệnh nhân dùng các loại thuốc hạ sốt, giảm đau; bù đủ nước cho bệnh nhân nếu có sốt cao. Ăn đủ dinh dưỡng, ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu;. Các thương tổn ngoài da, bôi dung dịch sát khuẩn để tránh bội nhiễm. Khi có biến chứng viêm não, màng não, viêm cơ tim, viêm phổi phải nhập viện để có biện pháp điều trị tích cực.

- Với những trường hợp mắc bệnh nhẹ thì có thể điều trị tại nhà theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc. Khi có một trong các triệu chứng sau: Sốt cao trên 39 độ C, giật mình liên tục, chới với, quấy khóc, bứt rứt, co giật thì người nhà cần đưa bé vào bệnh viện ngay.

       7. Phòng bệnh:

- Không có vacxin

- Rửa tay sạch.

- Che miệng khi ho.

- Khi mắc bệnh không nên đến trường.