Phát hiện sớm bệnh võng mạc đái tháo đường trong cộng đồng tại Việt Nam

Tổ chức truyền thông và khám sàng lọc bệnh võng mạc đái tháo đường cho bệnh nhân đái tháo đường tại quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng trong khuôn khổ dự án “Phát hiện sớm bệnh võng mạc đái tháo đường trong cộng đồng tại Việt Nam” do FHF tài trợ năm 2022.

      Thực hiện Kế hoạch số 809/SYT-KHTC ngày 24/02/2022 của Sở Y tế thành phố Đà Nẵng về việc “triển khai công tác truyền thông sức khỏe cộng đồng khuôn khổ Dự án: Phát hiện sớm bệnh võng mạc đái tháo đường trong cộng đồng”, theo đó, ngày 26, 27/04/2022 tại TTYT quận Thanh Khê đã diễn ra hoạt động khám sàng lọc và tư vấn truyền thông, thảo luận nhóm về bệnh võng mạc đái tháo đường cho nhóm đối tượng mắc đái tháo đường thuộc 10 Trạm Y tế phường quản lý.

      Dự án "Phát hiên sớm bệnh võng mạc đái tháo đường trong cộng đồng" do quỹ Fred Hollows và DFAT (Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc) tài trợ, dự án được triển khai tại thành phố Đà Nẵng từ cuối năm 2018 cho đến nay.

      Hoạt động khám sàng lọc VMĐTĐ và truyền thông cộng đồng về bệnh VMĐTĐ là một trong những hoạt động thường quy của dự án.

      Hoạt động khám sàng lọc diễn ra tại các đơn vị là cả ngày, quy trình khám sàng lọc, tư vấn và truyền thông đã được xây dựng và thống nhất trong đoàn khám, và tư vấn vào những ngày trước đó.

      Quy trình tiếp đón và khám diễn ra cụ thể như sau:

      Có 04 bàn bố trí phục vụ khám (02 cán bộ/bàn) gồm:

      Bàn 1: bàn tiếp đón bệnh nhân, kê khai thông tin bệnh nhân vào 02 phiếu, gửi lại cho bệnh nhân cầm 02 phiếu.

      Bàn 2: bàn đo huyết áp (do 02 cán bộ phụ trách).

      Bàn 3: bàn xét nghiệm đường máu mao mạch và truyền thông tư vấn (nếu ai có nhu cầu tư vấn thêm). (do 01 bác sỹ từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật phụ trách).

Thông tin thiết yếu tư vấn về BVM ĐTĐ bao gồm:

- Bệnh ĐTĐ gây biến chứng ở não, tim, thận, mắt, thần kinh ngoại biên. Biến chứng ở mắt là bệnh võng mạc ĐTĐ, có thể gây mờ mắt không hồi phục.

- Thời gian mắc bệnh ĐTĐ càng lâu khả năng có biến chứng bệnh VMĐTĐ càng cao.

- Mắc bệnh ĐTĐ mà có bệnh lý kèm theo như Tăng HA, RL lipid máu, thai nghén, suy thận…càng nhanh có biến chứng bệnh VMĐTĐ. Kiểm soát tốt đường huyết và các bệnh lý này có thể giúp làm chậm bệnh VMĐTĐ diễn biến đến giai đoạn nặng.

- Bệnh VMĐTĐ diễn biến đến suốt đời nên cần theo dõi, tùy theo giai đoạn bệnh mà bác sỹ hẹn thời gian tái khám.

- Điều trị bệnh VMĐTĐ hiện nay bao gồm laser quang đông võng mạc, tiêm thuốc vào mắt, phẫu thuật (tùy theo giai đoạn, mức độ bệnh mà bác sỹ chỉ định).

      Tại khu vực khám mắt: bác sỹ khám mắt, kỹ thuật viên chụp ảnh đáy mắt của Đoàn khám phụ trách (điền đầy đủ thông tin vào 02 phiếu khám và gửi lại cho bệnh nhân) tiến hành khám mắt, đo thị lực và chụp ảnh đáy mắt cho người bệnh. Hướng dẫn bệnh nhân về lại sảnh truyền thông để nhận quà và bấm 01 phiếu khám bệnh vào sổ theo dõi ĐTĐ của bệnh nhân.

      Bàn 4: bàn phát chế độ hỗ trợ cho bệnh nhân, đưa danh sách ký nhận và thu hồi 01 phiếu khám bệnh lưu lại.

      Giữa các bước chuyển tiếp bệnh nhân có các cán bộ phụ trách hỗ trợ phát tờ rơi truyền thông về bệnh võng mạc đái tháo đường, hướng dẫn bệnh nhân di chuyển giữa các địa điểm khám, tư vấn, nhận chế độ hỗ trợ vì đối tượng khám hầu hết là người cao tuổi.

Nhìn chung, công tác khám sàng lọc và tư vấn, truyền thông về võng mạc đái tháo đường đã đạt mục tiêu đề ra, tổng số lượng khám là: 197 người, với 78 nam và 119 nữ.

      Kết quả chẩn đoán về VMĐTĐ ghi nhận có 07/197 người sàng lọc có dấu hiệu về bệnh lý võng mạc đái tháo đường ở các thể từ không tăng sinh đến tăng sinh và danh sách các bệnh nhân này đã được TTYT quận theo dõi và thông báo cụ thể đến các đối tượng liên quan để được tham gia chuyển tuyến điều trị (nếu cần) tại bệnh viện mắt và tiếp tục được hỗ trợ phí điều trị mỗi trường hợp là 700.000 đồng/người từ nguồn của dự án FHF.

Trong đợt khám còn có hoạt động lồng ghép thảo luận nhóm về bệnh lý võng mạc đái tháo đường.

Một số hình ảnh liên quan của hoạt động truyền thông, khám sàng lọc và thảo luận nhóm tại đơn vị:

                                                             Người đăng tin: Bs Tôn Nữ Nhi Hoàng (Khoa KSBT&HIV/AIDS)